windows

I. WİNDOWS 98'İ BAŞLATMAK
Windows 98'i kullanabilmeniz için Windows 98'in bilgisayarınızda yüklü olması gerekir. Bu işlem bilgisayarı satın aldığınızda yapılmış olabilir.

Eğer bilgisayarınızı satın aldığınızda içinde Windows 98 yüklü (kurulu) ise üzerinde çalışan uygulamaları hemen kullanmaya başlayabilirsiniz. Eğer kurulu değilse o zaman Windows 98'i kurmalısınız. Bu işlem için gerekirse destek alın.

Bilgisayarınızı açtığınızda; önce bilgisayarın kendi sistem programlarını yüklemesi ve bellek testi için kısa bir süre beklersiniz. Ardından Windows 98 açılır. Böylece Windows 98 ekranını karşınızda göreceksiniz.

Windows 98 ekranının diğer bir adı da "masaüstü"dür. Masaüstü (dektop) çalışmalarınızı (uygulamalarınızı) başlattığız yerdir. Masaüstünde farenizi (mouse) kullanarak Windows 98'i kontrol edersiniz; bir uygulamayı başlatırsınız ve kullanırsınız.

Masaüstü ekrandaki işlemlere gerçek bir masa üzerinde çalışıyormuş gibi zemin olur. Masaüstü'nün sol tarafında belli işlemleri yapmak için kullanacağınız simgeler yer alır. Örneğin "My Computer (Bilgisayarım)" simgesi, bilgisayarınızda bulunan tüm programları, sürücüleri, sabit disk'i ve veri klasörlerini gösterir.

II. FAREYİ KULLANMAK
Fare (Mouse), ekranda hareket eden bir işaretçiyi kontrol eden bir aygıttır. Windows 98'de farenin sol ve sağ olmak üzere iki düğmesini kullanırsınız. Asıl fare düğmesi sol düğmedir. İşlemlerin çoğunu bu düğmeye basarak yaparsınız. Sağ düğme ise genellikle özel işlemlerin yerine getirilmesi için bir menünün açılmasını sağlar.

Şekil 1-1: Fare

Fare ile şu işlemler (hareketler) yapılır:

 
.           İşaret Etme
.           Tıklama
.           Çift tıklama
.           Sürükleme

NOT: Bu dokümanlar Faruk Çubukçu tarafından hazırlanmıştır. Burada adı geçen ticari ünvanlar ve markalar bilgi amaçlı kullanılmışlardır ve kendi imtiyazlarına sahiptirler. Bu dokümanlar ticari amaçlı olarak kullanılmaz. Daha fazla bilgi için www.farukcubukcu.com adresine bakınız.

İşaret etmek (point): fare işaretçisinin bir simge üzerine getirilmesi anlamındadır. Ekrandaki işaretçi adı verilen ve sola yatık bir ok şeklindeki simgeyi hareket ettirmek için, fare kullanılır. İşaretçiyi hareket ettirmek için, fareyi elinizin avuç içiyle kavrar ve düz bir yüzey üzerinde istediğiniz yönde kaydırırsınız. Bu işlem dört yönde ya da düzensiz olarak yapılır.

Tıklamak (click);  işlemi farenin sol ya da sağ düğmesine basıp bırakmaktır. Windows 98 ve diğer  programların kullanımında birçok işlem tıklama ile yapılır. Örneğin, Start düğmesini çalıştırmak için farenin sol tuşuna basılır.

Çift tıklamak (double-click) bir simgenin açılması ya da çalıştırılması anlamındadır. Çift tıklamak, farenin sol düğmesine ard arda iki kez basmaktır. Eğer ilk denediğinizde başarılı olamazsanız, yeniden denemenizi öneririm.

Sürüklemek (drag): bir nesnenin bir yerden bir yere hareket ettirilmesidir. Bu işlem için, nesne farenin sol düğmesine basılarak işaret edilir. Bu şekilde hareket ettirilir ve istenilen yerde farenin sol düğmesi bırakılır. Bu işlem tutup sürüklemek ya da götürmek olarak da adlandırılır.

III. KLAVYEYİ KULLANMAK
Windows 98 grafik ortamında bir işlemi yapmak için genellikle birçok yola sahipsiniz. Birçok işlemi bir düğmeye tıklayarak ya da değişik tuşlara basarak yapabilirsiniz. Ancak genellikle fareyi tercih ederiz. Bununla birlikte özellikle bir metni girmek ya da yazı yazmak gerektiğinde (örneğin bir belge yazacaksınız) klavyeyi kullanmak zorunda kalırız.

Klavyeler standart tuş takımları aracılığıyla metinlerin yazılmasını sağlarlar. Türkiye de Q ve F klavye olarak kullanılabilir. Bu ayarlamalar Control Panel'de Keyboard bölümünden yapılabilir.

Klavye kullanımında dikkat edilecek bir diğer konu ise tuş bileşimleridir. ALT+TAB ya da CTRL+F gibi artı işareti ile gösterilen tuş bileşimlerinin uygulanmasında bir tuşa basılı tutulurken diğer tuşa basılır.

Şekil 1-2: Klavye

Tablo: Yaygın kullanılan kısayol tuşları

Tuş                      İşlem
ENTER                Veri girişini tamamlama, komut satırındaki komutu gönderme.
ESC                     İletişim kutusunu kapatma, veri girişini iptal etme.
BACKSPACE     Ekleme noktasının solundaki karakteri silme ya da seçimi silme
DELETE              Ekleme noktasının sağındaki karakteri silme ya da seçimi silme
TAB                     Alanlar arasında geçiş. Hücre girişini tamamlama ve seçim içinde sağa taşınma
ALT+TAB           Uygulamalar arasında geçiş
ALT+F4              Uygulamayı kapat
CTLR+F4            Pencereyi kapat
F8                        Açılışta özel başlatma seçeneklerini verir.
Ok tuşları             Bir karakter yukarı, aşağı, sola ya da sağa taşıma

IV. START (BAŞLAT) DÜĞMESİ
Windows 98, çeşitli işlemleri yapmak için size masaüstünde simgeler, düğmeler ve menüler sunar. En sık kullanılan düğmelerden birisi Start düğmesidir (Start menüsü olarak da anılır). Start düğmesine tıklanarak Start menüsü açılır. Ardından menüde yer alan seçenekler listelenir.

Bazı menü elemanlarının alt menüleri vardır. Fareyle işaret ederek istediğiniz bölüme gidebilir ve istediğiniz programın üzerine tıklayarak o programı çalıştırabilirisiniz. Örneğin, Programs (ProgramlarI bölümünden, Accessories (Donatılar)'a, oradan da WordPad programının üzerine tıklayarak çalıştırabilirsiniz.

A. BİR PROGRAMI BAŞLATMAK
Belli işlemleri yapmak için programlara gereksinim duyarsınız. Programların bir kısmı Windows 98'te hazır olarak bulunabileceği gibi daha sonradan da bilgisayara yüklenebilir (kurulabilir).

Bir programı başlatmak için, Start (Başlat) düğmesinden, Programs (Programlar) bölümünü işaret edin. Buradan istenilen programın üzerine fare ile tıklayın.

Örneğin FrontPage Express'i çalıştırmak için:

1. Start (Başlat) düğmesine tıklayın, Programs'ı  işaret edin.
2. Program menüsü açılacaktır. Buradan Internet Explorer'ı işaret edin.
3. FrontPage Express'e tıklayın
4. FrontPage Express ekranınızda görünecektir.

Bir programı başlattıktan sonra; kontrol programa geçer. Artık programın komutlarıyla çalışırsınız. Programın kullanımı bittikten sonra programın kapatılması gerekir.

B. GÖREV ÇUBUĞUNU (TASKBAR) KULLANMAK
Görev çubuğu tüm programları ya da belgeleri bir kanal düğmesi gibi gösteren ve masaüstünün altında yer alan bir alandır. Başlatılan bütün programlar görev çubuğunda bir kanal olarak yer alır.

Görev çubuğunun amacı özellikle birden çok uygulamayı başlattığınızda onlara geçişi kolaylaştırmaktır. Örneğin WordPad'i açtınız ve çalışıyorsunuz. Ardından Paint programına gereksinimiz oldu ve onu da açtınız. (bu arada WordPad'i kapatmadınız). Ancak bir süre sonra arka planda kaybolan WordPad ile kullandığınız belgeye dönmeniz gerekti. İşte bu işlemi görev çubuğu üzerindeki WordPad. düğmesine tıklayarak yapacaksınız.

 
UYGULAMA

Microsoft Windows 98'i Başlatmak.

Bilgisayarı açarak Windows 98'i başlatın.

Fare ve Klavyeyi Kullanmak.

Fare düğmelerini ve özel kullanımlarını keşfedin. Paint programı aracılığıyla fare kullanarak şekiller çizin, sürükleyin.

Görev Çubuğunu Kullanmak.

Görev çubuğunda yer alan saat üzerinde çift tıklayın.

Bir Programı Başlatmak.

Start (Başlat) menüsüne tıklayın (farenin sol tuşuna basmak), ardından değişik menüler ve programlar üzerinde tıklayın.

GÖZDEN GEÇİRME
1. Windows 98'in kapatılmasındaki gerekli adımlarını ve gerekçesini açıklayın?
2. Farenin sağ tuşu ile yapılan işlemler nelerdir? Örnekleyin.
3. My Computer (Bilgisayarım) ve Windows Explorer (Bilgisayar Gezgini)'ı karşılaştırın.
4. Bir programı başlatmak için birçok yol kullanılabilir. Açıklayın.
5. Görev çubuğunun günlük işlemlerdeki önemini açıklayın?